فیلم کوتاه بود؛ درحد یک دقیقه که در شروعش راوی از آزادی 51زن با همکاری خادم های حرم مطهر خبر می داد؛ زنانی که صدایشان ضمیمه کلیپ شده بود. همه شوکه بودند. باورشان نمی شد. سال های سال پشت میله ها در سلول هایشان روزگار گذرانده بودند. هیچ کدام قاتل نبودند.
سابقه دار هم نبودند. با این حال پولی نداشتند تا بتوانند بعد از اشتباهی که کرده اند، آزادانه زندگی کنند. اما حالا آمده بودند جلو در زندان و به آن ها گفته می شد بروید سر خانه و زندگی تان. معجزه نجات در این کلیپ با تصویری دور از این زندانی ها، درست جلو در زندان رخ می دهد. اشک شوق می ریزند.
شوق آزادی، آن هم پس از سال ها دربند ماندن. نام امام رضا(ع) را که می شنود، صدای گریه شان بلند می شود؛ صدای گریه ای که در دلش شادی دارد و صدای پایانی راوی شنیده می شود که می گوید: «یا رضا گفته اسیری که به دادش برسی»
این یک دقیقه فیلم کوتاه در فضای مجازی، تقدیم شده بود به بانوان خادم حرم مطهر که از پاییز امسال با طرحی به نام «نذر امام» تلاش کرده بودند تا مادران زندانی با جرایم غیرعمد را آزاد کنند. حالا این خادم ها که با همکاری آستان قدس رضوی، بنیاد کرامت، ستاد دیه کشور و خیران موفق شده اند در کمتر از شش ماه 51مادر را از زندان به کانون خانواده بازگردانند، در تلاش اند تا 86مادر زندانی دیگر را نیز به زودی آزاد کنند تا پیش فرزندانشان برگردند.
این طرح که در مشهد سیاست گذاری می شود، به همت بانوهای خادم زیادی در استان های مختلف در حال اجراست. برای شنیدن از چگونگی شکل گیری، هدایت و اجرای طرح «نذر امام» این هفته سراغ معصومه باعدی ، رئیس اداره اجتماعی مرکز امور بانوان و خانواده آستان قدس رضوی رفتیم. او خبرهای خوش دیگری هم برای چند زندانی زن دیگر داشت.
سابقه آزادکردن زندانیان زن توسط بانوان خادم حرم مطهر به چندسال پیش بازمی گردد، البته در حد جزئی که شامل زندانی هایی با مبالغ کم در حد بیست سی میلیون تومان را شامل می شد.
نمونه آن هم آزادی شش زندانی در سال1398 بود.حالا اتفاقی که افتاده، شناسایی زندانیان زن جرایم غیرعمد کشور بدون توجه به مبالغ بدهی آن هاست؛ از میلیون تومان گرفته تا میلیارد تومان. آن طور که معصومه باعدی هم می گوید، هم زمان با سالروز شهادت امام رضا(ع) در مهر امسال طرحی با نام «نذر امام» توسط آستان قدس آغاز شد که هدفش آزادی زنان زندانی جرایم غیرعمد بود.
آستان قدس قراردادی با ستاد دیه کشور امضا کرد که طبق آن این ستاد تعداد کل زنان زندانی مادر را معرفی کرد
او می گوید: هرسال هم زمان با سالروز شهادت آقا امام رضا(ع)، نذرهای مختلفی از نان گرفته تا کمک مؤمنانه با محوریت مناطق محروم به همت بانوان خادم اجرا می شد. امسال این نذر را به آزادی مادران زندانی جرایم غیرعمد در کل کشور تغییر دادیم. در مرحله اول آستان قدس قراردادی با ستاد دیه کشور امضا کرد که طبق آن این ستاد تعداد کل زنان زندانی مادر را معرفی کرد که جرمشان غیرعمد بود و پرونده شان فقط مالی بود و گره دیگری نداشت.
همچنین مقرر شد در آزادی هر مادر زندانی مشارکت مالی ستاد دیه و آستان قدس نصف به نصف باشد.آن طور که او اشاره می کند، به دنبال این روند، ستاد دیه کشور 137مادر زندانی جرایم غیرعمد را شناسایی و پرونده آن ها را تحویل آستان قدسداد.باعدی در توضیح بیشتر از بانوان خادم کانون های خدمت رضوی در 31استان می گوید و اضافه می کند: این خادم ها مسئول شناسایی خیران و نیز گرفتن رضایت از شاکیان مالی شدند.
به این روش که ابتدا شرح حال زندگی زندانی را درمی آوردند. بعد در هر استان سراغ شاکیان مادران زندانی در فهرست 137نفره می رفتند و با توسل به نام امام رضا(ع) شاکی را دعوت می کردند به بخشیدن و اگر مبلغ بدهی آن زندانی زیاد بود ، سراغ خیران برای کمک به آزادی هم می رفتند.
طبق آنچه در اساسنامه «نذر امام» است، زنان زندانی جرایم غیرعمد برای آزادی اولویت بندی شده اند. باعدی می گوید که اولویت اول کمک ها شامل حال مادران با تعداد بچه زیاد، دارای فرزند معلول، مادران دارای فرزند زیر شش سال، مادران دارای فرزند شیرخوار که با کودکشان در زندان هستند، مادران سرپرست خانوار، مادران مناطق محروم و همچنین زنی که همسرش هم در زندان به سر می برد، می شد.
رئیس اداره اجتماعی مرکز امور بانوان و خانواده آستان قدس رضوی ادامه می دهد: آزادی 137نفر یک جا زمان بر بود. از این رو با اولویت های یاد شده 51بانو که مشکلات پرونده شان حل و با شاکیانشان گفت وگو شده بود، بعد از تسویه کامل بدهی شان روز تولد حضرت زینب(س) در آذر آزاد شدند و کنار فرزندان و خانواده شان برگشتند.
باعدی خبر خوش آزادی چهار مادر دیگر تا عید نوروز را هم می دهد و بیان می کند: 137مادر زندانی شناسایی و معرفی شده از سوی ستاد دیه کشور از محل «نذر امام» به محض حل شدن مشکلات پرونده شان آزاد خواهند شد.
در «نذر امام» هدف آزادی مادران زندانی جرایم غیرعمد، بدون توجه به مبلغ بدهی آن هاست. از این رو در پرونده آزادشده ها از مبلغ میلیون تومان تا میلیارد تومان بدهی دیده می شود.توضیح رئیس اداره اجتماعی مرکز امور بانوان و خانواده آستان قدس رضوی بر این است که همه این 137زن شناسایی شده از قشر ضعیف نیستند، بلکه حتی در میان آن ها معلم هایی هستند که ندانسته کار مالی کرده اند، زمین خورده اند و سر از زندان درآورده اند.
کمترین بدهی هم در این آزادی متعلق به زنی بود که برای 30میلیون تومان بدهی در زندان بود
طبق گزارش های او 51زن زندانی آزادشده در مسائل مختلف مالی زمین خورده بودند که بیشتر آن ها به علت دادن چک و سفته، راه اندازی صندوق های خانگی، رانندگی و تصادف بدون داشتن گواهی نامه، قرض برای راه اندازی کار تولیدی و وام برای کار در زندان بودند.باعدی اضافه می کند: در روزهای اول مادران با بدهی های کم آزاد شدند.
کمترین بدهی هم در این آزادی متعلق به زنی بود که برای 30میلیون تومان بدهی در زندان بود. در مراحل بعدی با جمع آوری پول از خیران و کمک های آستان قدس رضوی و ستاد دیه مادران با مبالغ بدهی های میلیاردی آزاد شدند.
باعدی میزان کل بدهی 51زن زندانی آزادشده در طرح «نذر امام» را 12میلیاردو300میلیون تومان می خواند و توضیح می دهد: تأمین این مبلغ کار آسانی نبود، اما چون نذر به نام امام رضا(ع) بود، حواله اش را خودشان دادند و کارها زود پیش رفت. شاید باورتان نشود که در بین این 51زن آزادشده، مادرانی بودند که شش هفت سال از عمر زندانشان می گذشت، اما شاکی رضایت نداده بود.
خادمان دبیرخانه کانون رضوی در استان ها با عنایت امام رضا(ع) موفق شدند از شاکیان زیادی رضایت بگیرند. طبق اشاره های او، این خادم ها نیمی از مبلغ بدهی یعنی 6میلیاردو500میلیون تومان را از شاکیان رضایت گرفتند. او اضافه می کند: 7میلیارد تومان هم با جشن گلریزان و کمک های آستان قدس رضوی جمع شد.
آن طور که او گزارش می دهد، کل این مبالغ برای آزادی 137زن زندانی جمع شده که تاکنون 51نفر آن ها تسویه و آزاد شده اند. پرونده چهار زن دیگر هم در مراحل پایانی است که با عنایت امام رضا(ع) تا شب نوروز آزاد خواهند شد. پرونده زنان زندانی جرایم غیرعمد باقی مانده هم سال آینده تا تسویه بدهی و آزادی پیگیری خواهدشد.
رئیس اداره اجتماعی مرکز امور بانوان و خانواده آستان قدس رضوی از عنایت امام رضا(ع) در این راه می گوید و می افزاید: این زنان مشمول لطف امام رئوف قرارگرفتند و آزاد شدند. برای همین قصد داریم همه آزاد شده ها را همراه با خانواده هایشان از استان های مختلف کشور به حرم مطهر دعوت کنیم تا بعد از زیارت امام رئوف، دوباره زندگی را شروع کنند.
طبق گفته های او، این طرح و مشابه آن که نام نذر و وقف را داشته باشد، هرسال در مناسبت های مختلف دنبال خواهدشد تا فرهنگ نذر و وقف در بین مردم از بین نرود. از طرف دیگر مردم با مشارکت در چنین کارهای مهربانانه ای که دعای خیر را به همراه دارد، گره گشایی از مشکلات خودشان را هم شاهد باشند.